KHI CHUNG CƯ HẾT THỜI HẠN SỬ DỤNG CƯ DÂN SẼ ĐI VỀ ĐÂU ? CÓ MẤT TRẮNG ?

Hầu hết các chung cư trên thế giới, đặc biệt ở Việt Nam, đều được quy định về thời hạn sử dụng và sở hữu nhằm đảm bảo cân bằng quỹ đất, đa dạng hóa các loại hình nhà ở và đảm bảo sự an toàn cho đời sống dân cư. Vậy cư dân có mất trắng khi chung cư hết thời hạn sử dụng ?

Thời hạn sử dụng nhà chung cư

Theo Khoản 1 Điều 99 Luật nhà ở năm 2014, thời hạn sử dụng nhà chung cư được xác định căn cứ vào cấp công trình xây dựng và kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh nơi có nhà chung cư. Việc kiểm định chất lượng này do UBND cấp tỉnh nơi có nhà chung cư thực hiện.

Thời hạn sử dụng nhà chung cư cũng được phân thành nhà chung cư sở hữu lâu dài và nhà chung cư sở hữu có thời hạn, tùy thuộc vào phân loại công trình, chất lượng công trình đối với từng dự án đầu tư và được ghi nhận trong giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở.

Khoản 1, Điều 99, Luật Nhà ở 2014 quy định: “Thời hạn sử dụng nhà chung cư được xác định căn cứ vào cấp công trình xây dựng và kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh nơi có nhà chung cư”.

Cách tính thời hạn theo cấp công trình xây dựng dựa trên phụ lục phân cấp các loại công trình xây dựng phục vụ công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng được ban hành kèm theo Thông tư số 10/2013/TT-BXD ngày 25/7/2013 của Bộ xây dựng, quy định :

• Công trình cấp 4 có niên hạn sử dụng dưới 20 năm;
• Công trình cấp 3 có niên hạn sử dụng từ 20 năm đến dưới 50 năm;
• Công trình cấp 2 có niên hạn sử dụng từ 50 năm đến 100 năm;
• Công trình cấp 1 và công trình đặc biệt có niên hạn sử dụng trên 100 năm.

Chung cư hết thời hạn sử dụng thì xử lý như thế nào ?

Theo Khoản 2, Điều 99 Luật nhà ở năm 2014 thì sau khi hết thời hạn sử dụng nhà chung cư, cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh phải tổ chức kiểm định chất lượng công trình. Sau đó đưa ra văn bản kết luật kiểm định trong đó có nội dung liên quan đến thời hạn sử dụng nhà ở chung cư. Cụ thể :

• Nếu nhà chung cư còn bảo đảm chất lượng và an toàn cho người sử dụng thì chủ sở hữu được tiếp tục sử dụng theo thời hạn ghi trong kết luận kiểm định.
• Nếu nhà chung cư bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không còn bảo đảm an toàn cho người sử dụng thì cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh phải ban hành kết luận kiểm định chất lượng và báo cáo UBND cấp tỉnh để thông báo bằng văn bản cho chủ sở hữu nhà ở.

Chủ sở hữu nhà chung cư có trách nhiệm phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư mới trong trường hợp khu đất có nhà chung cư không còn phù hợp với quy hoạch sử dụng nhà ở thì bàn giao cho cơ quan có thẩm quyền để phá dỡ và xây dựng công trình khác phù hợp với quy hoạch đã được duyệt.

Căn cứ những điều luật được viện dẫn ở trên, có thể thấy hướng xử lý khi nhà chung cư khi hết thời hạn sử dụng sẽ tùy thuộc vào tình trạng của thực tế của căn hộ, bản kết luận kiểm định của cơ quan quản lý nhà ở có thẩm quyền cũng như quy hoạch đối đối với khu đất nhà ở chung cư. Theo đó, chủ sở hữu có thể tiếp tục sử dụng trong khoảng thời hạn ghi trong kết luận kiểm định hoặc sửa chữa, cải tạo, xây dựng lại hoặc giao lại chung cư cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xây dựng công trình khác phù hợp với quy hoạch.

Cư dân có mất trắng khi chung cư hết thời hạn sử dụng?

Trên thực tế, tùy vào từng trường hợp cụ thể mà khi nhà chung cư hết thời hạn sử dụng, cư dân sẽ có những quyền lợi khác nhau để đảm bảo có chỗ ở tạm thời, chỗ ở tái định cư hoặc được thanh toán tiền để tự lo chỗ ở mới (nếu đủ điều kiện). Cụ thể như sau :

Tại Khoản 3, Điều 99 Luật Nhà ở năm 2014 thì việc giải quyết chỗ ở cho các chủ sở hữu có nhà chung cư bị phá dỡ được thực hiện theo quy định tại Điều 116 của Luật nhà ở năm 2014, cụ thể như sau :

Tình trạng nhà chung cư khi hết thời hạn sử dụng	Quyền lợi của cư dân
Thuộc diện phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại	+ Nếu chủ sở hữu không có nhu cầu tái định cư tại chỗ thì tùy theo điều kiện cụ thể của địa phương mà được bố trí nhà ở, đất ở tái định cư. + Nếu chủ sở hữu có nhu cầu tái định cư tại chỗ thì được bố trí nhà ở mới có diện tích tối thiểu bằng hoặc lớn hơn diện tích nhà ở cũ. + Trường hợp Nhà nước đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư mà có chênh lệch về giá trị giữa nhà cũ và nhà mới thì việc thanh toán giá trị chênh lệch được thực hiện theo phương án bố trí tái định cư đã được phê duyệt. + Trường hợp doanh nghiệp kinh doanh bất động sản và chủ sở hữu thỏa thuận đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thì việc thanh toán giá trị chênh lệch được thực hiện theo thỏa thuận giữa các bên.
Phải phá dỡ để xây dựng công trình khác	Được thuê, mua, được thuê mua nhà ở thương mại hoặc nhà ở xã hội hoặc được thanh toán tiền để tự lựa chọn mua, thuê, thuê mua nhà ở thương mại trên địa bàn làm nhà ở tái định cư hoặc được Nhà nước giao đất ở để tự xây dựng nhà ở theo quy hoạch được phê duyệt.
Được Nhà nước đầu tư cải tạo, xây dựng lại	+ Chủ đầu tư dự án phải lo chỗ ở tạm thời hoặc thanh toán tiền để người được tái định cư tự lo chỗ ở trong thời gian cải tạo, xây dựng lại. + Trường hợp doanh nghiệp kinh doanh bất động sản và chủ sở hữu thỏa thuận đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thì các bên thỏa thuận về chỗ ở tạm thời của chủ sở hữu trong thời gian cải tạo, xây dựng lại.

#thờihạnsởhữunhàchungcư #thờihạnsửdụngchungcư